ﭼﻪ ﺷﺐ دردﻧﺎﮐﯽ اﺳﺖ! ﻟﺤﻈﻪ ﻫﺎي ﺟﺎن ﮐﻨﺪن اﺳﺖ. در اﯾﻦ ﺻﺤﺮاي

ﺳﺎﮐﺖ و ﺑﯽ اﻧﺘﻬﺎي ﺳﯿﺎه، در اﯾﻦ ﺷﺐ ﭘﻬﻨﺎور و ﻧﺎﺷﻨﺎس، ﻣﺎﻧﺪه ام و ﺧﻮد را ﺑﺮ ﭘﺸﺖ

زﻣﯿﻦ، ﺗﻨﻬﺎ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﻢ. ﭼﻪ ﻣﯽ ﮐﺸﯿﺪ آن ﭘﯿﺮ ﺑﻪ درد آﻟﻮده ﻏﻤﮕﯿﻦ، ﮐﻪ در زﯾﺮ اﯾﻦ ﺷﺒﺴﺘﺎن

ﺑﺰرگ و ﺗﻬﯽ، ﺟﺰ اﻧﻌﮑﺎس ﻓﺮﯾﺎدﻫﺎي ﺧﻮد را ﮐﻪ در زﯾﺮ ﺳﻘﻒ اﯾﻦ آﺳﻤﺎن

ﻣﯽ ﭘﯿﭽﯿﺪ ﻧﻤﯽ ﺷﻨﯿﺪ و ﻣﯽ ﻧﺎﻟﯿﺪ:

»ﺑﻪ ﮐﺠﺎي اﯾﻦ ﺷﺐ ﺗﯿﺮه ﺑﯿﺎوﯾﺰم ﻗﺒﺎي ژﻧﺪه ﺧﻮد

را؟«ﭼﻘﺪر ﺧﻮد را ﺑﺎ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﻣﺰاﻣﯿﺮ آﺷﻨﺎ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﻢ در آن ﻟﺤﻈﻪ

Ne hüzünlü bir gece ! 

sanki can çekişme anları   bu sessiz uçsuz bucaksız  çölde , bu sonsuz siyaha dönmüş kapkara gecede tanıdıksız kimsesiz kalakaldım. kendimi yeryüzünde yapayalnız buluyorum. o hüzünlü dertlere bulanmış bu kocaman bomboş gece çadırının altında bu gökkubbenin çatısı altında yankılanan kendi feryatlarından başka bir şey işitmeyen ve acı içinde şöyle  inleyen ihtiyar neler çekiyordu. 

“Bu karanlık gecenin neresine asayım şu yamalı abamı"

kendimi yalnız başına yeryüzünde durup başını göğe kaldırarak acılar

içinde haykıran mezmurların peygamberine ne kadar yakın buluyorum.

“Ben bu yeryüzünde bir garibim, emirlerini benden gizleme” 

bu korkulu  halvette ,sadece ,bu uzun süren yabancı geceyle yaka paça tutuşmuşum ben  ! bu topluluk ağır  bir uykuya  dalmış. neler olup bittiğinden  nasıl  haberleri  olsun.

o  sadece kendini düşünür. akıllıdır.  mutluluk  uyuşturmuş onları 

“metronun gelmesinden başka beklediği hiçbir şey yok !” 

Hayır ,ben ,tufan dalgalarında çırpınan ,korkudan ağzı açılmış gözleri dışarı  fırlamış halde çığlık atarak 

sahillerdeki yükü hafif kişileri yardıma çağıran o ihtiyar gibi asla

“ Hey ! insanlar.!”demeyeceğim .Bırak uyusunlar .Ben bu gece deniziyle ,

bu korkunç sessizlik tufanında kalır, yinede kimseyi  yardıma çağırıp inlemem .

milyonlarca nüfuslu bu uğursuz şehirde ,şu kuleden başka tanıdığım hiç kimse yok. ne yapayım en iyisi yazayım " thomas wolf " doğru söylüyordu.

"yazmak unutmak içindir.. hatırlamak için değil”

Ne tantanalı bir gece ! sımsıcak olmuş .keşke çabucak sabah olsada beni

bu gecenin elinden kurtarsa , bu toplumu nazlı  uykulu  yatağından

kaldırsa

ﮐﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮ روي زﻣﯿﻦ

اﯾﺴﺘﺎد و ﺑﺮ ﺳﺮ آﺳﻤﺎن، ﺑﻪ درد، ﻓﺮﯾﺎد زد:

!«ﻣﻦ در روي اﯾﻦ زﻣﯿﻦ ﻏﺮﯾﺒﻢ؛ اواﻣﺮ ﺧﻮد را از

ﻣﻦ ﻣﺨﻔﯽ ﻣﺪار»

در اﯾﻦ ﺧﻠﻮت ﭘﺮﻫﺮاس، ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ اﯾﻦ ﺷﺐ دﯾﺮﭘﺎي ﺑﯿﮕﺎﻧﻪ

ﮔﻼوﯾﺰم و اﯾﻦ ﻗﻮم آرام ﺧﻔﺘﻪ اﺳﺖ! ﭼﻪ ﺧﺒﺮ دارد ﮐﻪ ﭼﻪ ﺧﺒﺮﻫﺎ اﺳﺖ! او در اﻧﺪﯾﺸﻪ ﺧﻮﯾﺶ

اﺳﺖ،

ﻋﺎﻗﻞ اﺳﺖ!... ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﯽ ﺗﺨﺪﯾﺮش ﮐﺮده اﺳﺖ. »در اﻧﺘﻈﺎر ﻫﯿﭻ

ﭼﯿﺰ ﻧﯿﺴﺖ ﺟﺰ

!«رﺳﯿﺪن ﻣﺘﺮو

ﻧﻪ، ﻣﻦ ﻫﺮﮔﺰ ﻫﻤﭽﻮن آن ﺷﺎﻋﺮ ﭘﯿﺮ ﮐﻪ در ﻣﻮج ﻃﻮﻓﺎن دﺳﺖ و ﭘﺎ

ﻣﯽ زد و، ﺑﺎ دﻫﺎن ﺑﺎز و ﭼﺸﻢ ﻫﺎي از وﺣﺸﺖ درﯾﺪه، در درﯾﺎ ﻓﺮﯾﺎد ﻣﯽ ﮐﺮد و ﺳﺒﮑﺒﺎران

ﺳﺎﺣﻞ ﻫﺎ را ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﺧﻮاﻧﺪ ﻧﻤﯽ ﮔﻮﯾﻢ: »آي! اﻧﺴﺎن ﻫﺎ...!«. ﺑﮕﺬار ﺑﺨﻮاﺑﻨﺪ. ﻣﻦ ﺑﺎ

اﯾﻦ درﯾﺎي ﺷﺐ، ﺑﺎ اﯾﻦ ﻃﻮﻓﺎن ﻫﻮﻟﻨﺎك ﺳﮑﻮت، ﻣﯽ ﻣﺎﻧﻢ و ﮐﺴﯽ را ﺑﻪ ﯾﺎري ﻧﻤﯽ ﺧﻮاﻧﻢ، ﻧﻤﯽ

ﻧﺎﻟﻢ. در اﯾﻦ ﻣﺪﯾﻨﻪ ﺷﻮمِ ﻣﯿﻠﯿﻮﻧﻬﺎ ﻧﻔﻮس، ﺟﺰ اﯾﻦ ﺑﺮج ﺧﺎﻣﻮش ﮐﺴﯽ

را ﻧﻤﯽ ﺷﻨﺎﺳﻢ...

ﭼﮑﻨﻢ؟ ﺑﻨﻮﯾﺴﻢ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ. راﺳﺖ ﻣﯽ ﮔﻔﺖ ﺗﻮﻣﺎس وﻟﻒ: »ﻧﻮﺷﺘﻦ

ﺑﺮاي

ﻓﺮاﻣﻮش ﮐﺮدن اﺳﺖ، ﻧﻪ ﺑﻪ ﯾﺎد آوردن1«

ﭼﻪ ﺷﺐ ﭘﺮﻏﻮﻏﺎﯾﯽ اﺳﺖ! داغ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﮐﺎش زودﺗﺮ ﺳﺤﺮ ﺑﯿﺎﯾﺪ و

ﻣﺮا از

دﺳﺖ اﯾﻦ ﺷﺐ ﺑﺮﻫﺎﻧﺪ و اﯾﻦ ﻗﻮم را از ﺑﺴﺘﺮ ﻧﺎز ﺧﻮاب ﺑﯿﺪار

ﮐﻨﺪ

Beni rüzgar gibi avare yaptılar

 

مرا مثل نسیم آوارہ کردند

دلم مانند گل صد پارہ کردند

نگاہم را کہ پیدا ہم نبیند

شہید لذت نظارہ کردند

Beni  rüzgar gibi  avare yaptılar

gönlümü gül gibi yüz parçaya böldüler

apaçık olanı görmekten aciz olan görüşümü

bakış lezzetinden şehid ettiler

Muhammed İkbal (Hüzün şairi)

hüznün şairi
مرا روزی گل افسردہ ئی گفت
نمود ما چو پرواز شرار است
دلم بر محنت نقش آفرین سوخت
کہ نقش کلک او ناپایدار است

 

تو ڈھونڈ رہا ہے سم افرنگ کا ترياق؟ 

اک نکتہ مرے پاس ہے شمشير کي مانند 

برندہ و صيقل زدہ و روشن و براق 

کافر کي يہ پہچان کہ آفاق ميں گم ہے 

مومن کي يہ پہچان کہ گم اس ميں ہيں آفاق!

dün deniz kıyısında hızır bana dedi ki;    

sen batı'nın  zehrine ilaçmı  arıyorsun

bende bir nükte var kılıç gibi 

keskin, bilenmiş ve berrak

kafir, bu kainatta kaybolan dır.

mümin derinliğinde ise bu kainat  kaybolur.                                                                   

 

lale-i Tur

Muhammed İkbal (Hüzün şairi)

hüznün şairi
مرا روزی گل افسردہ ئی گفت
نمود ما چو پرواز شرار است
دلم بر محنت نقش آفرین سوخت
کہ نقش کلک او ناپایدار است

            

                                                            

Varlik bezmi onun nazının  şahididir.                                           شہید ناز او بزم وجود است 

Bütün mükevvenatın  tiynetinden ona bir niyaz yükseliyor. نیاز اندر نہاد ہست و بود است

Görmüyor musunuz, felekleri aydınlatan güneş,                      نمی بینی کہ از مہر فلک تاب

seherin yüzünde bir secde dağıdır.                                       بہ سیمای سحر داغ سجود است

                                                         

          

Benim bu dünya işine asla iltifatım olmadı. bir tek senin güzel yüzünden hoşlandım

Ajmal Sabbawoon

Elias Sogdiana · ای جانبـــاز..؛

Mehdi Ebrahimian

به درد عشق بساز و خموش کن حافظ
رموز عشق مکن فاش پيش اهل عقول
 Ey hafız !  aşk derdiyle yan ve  sus. 
aşkın  sırlarını  akıl ehli olanlara faşetme.
                                                     hafız
سودای عشق پختن عقلم نمی‌پسندد
فرمان عقل بردن عشقم نمی‌گذارد
 Aşkın sevdasına aklım , rağbet etmedi
Aklın fermanına da aşkım ,itaat etmedi
                                                     sadi

https://ganjoor.net/hafez/ghazal/sh22/

حافظ » غزلیات

gazel 22

چو بشنوی سخن اهل دل مگو که خطاست

سخن شناس نه‌ای جان من خطا این جاست

vaktaki gönül ehlinin sözünü duyarsan deme hata dır.

sen söz ustası değilsin benim canım hata burasıdır 

سرم به دنیی و عقبی فرو نمی‌آید

تبارک الله از این فتنه‌ها که در سر ماست

Ne bu dünyada,ne öbür dünyada başım eğilir.

TEBÂREKALLAH  başımızda bulunan bu fitneye

در اندرون من خسته دل ندانم کیست

که من خموشم و او در فغان و در غوغاست

şu hasta gönlümde bilmiyorum kimdir

ben suskunum o feryadı figan içinde 

دلم ز پرده برون شد کجایی ای مطرب

بنال هان که از این پرده کار ما به نواست

ey mutrip !  gönül elimden gitti. nerdesin

perde nağmesinden çalmaya devam et  

işimin nevası bundadır.

مرا به کار جهان هرگز التفات نبود

رخ تو در نظر من چنین خوشش آراست

Benim bu dünya işine asla iltifatım olmadı.

bir tek  senin güzel yüzünden hoşlandım.

نخفته‌ام ز خیالی که می‌پزد دل من

خمار صدشبه دارم شرابخانه کجاست

gönlümdeki  hayallerden gözüme uyku girmiyor.

yüz gecelik mahmurluk var başımda,  meyhane nerdedir.

چنین که صومعه آلوده شد ز خون دلم

گرم به باده بشویید حق به دست شماست

öyleki mabed gönlümün kanıyla bulandı.

artık hakkınızdır beni şarap ile yıkarsanız

از آن به دیر مغانم عزیز می‌دارند

که آتشی که نمیرد همیشه در دل ماست

bu yüzden mugan manastırında beni aziz bilirler

öyle ateş ki hiç sönmez  sürekli yanar gönlümde 

چه ساز بود که در پرده می‌زد آن مطرب

که رفت عمر و هنوزم دماغ پر ز هواست

o mutrip hangi perdeden  nağme çalıyordu

ömür geçip gitti.nağmesi aklımdan gidmedi 

ندای عشق تو دیشب در اندرون دادند

فضای سینه حافظ هنوز پر ز صداست

dün gece  gönlüme  aşkından haber verdiler

hafızın gönül sahrası hala o seslerle dolu

سعدی    دیوان اشعار  

gazel 391

من اگر نظر حرام است بسی گناه دارم

چه کنم نمی‌توانم که نظر نگاه دارم

 Eğer güzel yüze bakmak haramsa, çok günahkarım

Ne yapayım .gözlerdeki   bakışa gücüm yetmiyor

ستم از کسیست بر من که ضرورت است بردن

نه قرار زخم خوردن نه مجال آه دارم

zulüm ve sitem edenlere  tahammul gerek  ancak

Ne yaralarıma takatım kaldı. ne ah ! demeye mecalim 

نه فراغت نشستن نه شکیب رخت بستن

نه مقام ایستادن نه گریزگاه دارم

ne kalmaya kudretim var.  ne gitmeye 

ne sebat etmeye imkanım var. ne sığınacak yerim

نه اگر همی‌نشینم نظری کند به رحمت

نه اگر همی‌گریزم دگری پناه دارم

eğer yar merhamet ederde  bir bakarsa

ne gerek sığınağa ,firara 

بسم از قبول عامی و صلاح نیکنامی

چو به ترک سر بگفتم چه غم از کلاه دارم

Yeter ! adımı iyiye çıkarma maslahatı için. avamı (cahil insanları) kabul gördüğüm,sabr ettiğim

 ser den, candan vazgeçmişim de

  başımdaki külahı kaybetmekten mi  üzüleceğim

تن من فدای جانت سر بنده وآستانت

چه مرا به از گدایی چو تو پادشاه دارم

tenim canına feda olsun başım sürekli eşiğine kul

 degrahına yüz sürdüğüm  bir padişahım varken       fakirliğime ne gam.

چو تو را بدین شگرفی قدم صلاح باشد

نه مروت است اگر من نظر تباه دارم

ki böylesine güzellik,  iyilik ve hayr yoluna rağmen 

eğer fesad bakışa sahip olursam, bu  civanmertliğe sığmaz

چه شب است یا رب امشب که ستاره‌ای برآمد

که دگر نه عشق خورشید و نه مهر ماه دارم

Ya rab !  bu gece  ne  garib  gece ki,   bir yıldız doğdu.

bundan sonra ki,ne Güneşin  aşkına, ne Ay’ın mehr’ine   ihtiyacım kaldı.

مکنید دردمندان گله از شب جدایی

که من این صباح روشن ز شب سیاه دارم

Ey dertli aşıklar ! ayrılık  gecesinden ne şikayet 

Ben ki  bu aydınlık sabaha (sevgiliye kavuşma)  bu karanlık gece ile kavuştum.

که نه روی خوب دیدن گنه است پیش سعدی

تو گمان نیک بردی که من این گناه دارم 

Sadi ‘nin yanında güzel yüzü görmek günah değildir.

Sen hüsnüzan ettin ki  ben bunda günahkarım

cavidname  

muhammed ikbal

meleklerin nağmesi

نغمہ ملائک فروغ خاکیان از نوریان افزون شود روزی زمین از کوکب تقدیر ما گردون شود روزی Bir avuç toprak aha aydın olacak meleklerden birgün zemin takdirimizin yıldızından gökyüzüne dönecek birgün خیال ما کہ او را پرورش دادند طوفانہا ز گرداب سپہر نیلگون بیرون شود روزی hayalimiz ki hadiselerin tufanlarında büyüdü lacivert feleğin girdabından kurtulacak birgün یکی در معنی آدم نگر از من چہ می پرسی ہنوز اندر طبیعت می خلد موزون شود روزی ademde mana nedir . bir bak bizden ne soruyorsun hala insan tabiatta bocalıyor. nizama döner birgün چنان موزون شود این پیش پا افتادہ مضمونی کہ یزدان را دل از تأثیر او پر خون شود روزی öyle mevzun olur ki yerlerde sürünen insan o yüzden Allahın kalbi çoşar pürhun olur bir gün

gazel عشق شور انگیز بی پروای شہر شعلۂ او میرد از غوغای شہر şehre kayıtsız tutkulu bir aşk onun şulesi ölür .şehrin kavgasında خلوتے جوید بدشت و کوہسار یا لب دریای ناپیدا کنار Kendine Bir halvet arar sahrada, dağlarda ya da ucsuz bucaksız deniz kıyısında من کہ در یاران ندیدم محرمی بر لب دریا بیاسودم دمی Ben ki dostların arasında bir mahrem dost görmedim deryanın sahilinde bir an olsun dinlenmedim بحر و ہنگام غروب آفتاب نیلگون آب از شفق لعل مذاب güneşin gurup vakti, deniz mavi su , lal yakuttan şafakta eriyordu کور را ذوق نظر بخشد غروب شام را رنگ سحر بخشد غروب Kör olanlara gurup vaktine bakış zevkini verin Akşama , seher renki bahşeder. gurup vakti با دل خود گفتگوہا داشتم آرزوہا جستجوہا داشتم kendi gönlüm ile sohbet ettim arzular ve arayışlarla dopdoluydum آنے و از جاودانی بی نصیب زندہ و از زندگانی بی نصیب bir an ki ; sonsuzluktan nasipsiz bir yaşam ki ; hayattan nasipsiz تشنہ و دور از کنار چشمہ سار می سرودم این غزل بی اختیار susuzum ve pınarlara çok uzağım ihtiyarım elimde değil . bende bu gazeli söylüyorum

غزل

بگشای لب کہ قند فراوانم آرزوست

بنمای رخ کہ باغ و گلستانم آرزوست

  Dudaklarını aç.  çok şekerler  arzumdur

göster .yüzünü bağ ve gülistan arzumdur

یک دست جام بادہ و یک دست زلف یار

رقصی چنین میانۂ میدانم آرزوست

bir elde mey kadeği , bir elde zülfü yar

şimdi  raks için böyle bir meydan arzumdur 

گفتی ز ناز بیش مرنجان مرا ، برو

آن گفتنت کہ بیش مرنجانم آرزوست

dedin ki fazla nazlanıp beni çok incitme  git

 söylediğin "çok incitme "sözün varya o arzumdur

ای عقل تو ز شوق پراکندہ گوی شو

ای عشق نکتہ ہای پریشانم آرزوست

ey akıl  sen şevkten  söyleyişleri perişan et

ey aşk  perişan olmuş.nükteler arzumdur

این آب و نان چرخ چو سیل است بی وفا

من ماہیم نہنگم و عمانم آرزوست

 bu su ve ekmek  çarkı sel gibi vefasız

ben balık ve timsah misalı umman arzumdur

جانم ملول گشت ز فرعون و ظلم او

آن نور جیب موسی عمرانم آرزوست

canım melul oldu firavunun zulmunden

o  musa imran  yedi beyza nur   arzumdur

دی شیخ با چراغ ہمی گشت گرد شہر

کز دیو و دد ملولم و انسانم آرزوست

dün şeyh elinde lamba ile şehrin etrafında dolaşıyordu

bu yırtıcı hayvanlardan usanmışım.insan arzumdur. insan 

زین ہمرہان سست عناصر دلم گرفت

شیر خدا و رستم دستانم آرزوست

 bu elementleri gevşek  yoldaşlardan gönlüm usanmış 

Allahın Aslanı  , Rüstemi destan arzumdur

گفتم کہ یافت می نشود جستہ ایم‘

گفت آنکہ یافت می نشود آنم آرزوست

 dedimki biz aradık bulamadık

  dedi ki , işte  o  bulunmayan varya benim arzumdur

هنگاميكه مائده هاي زمين جوع ترا آرام نمي توانند کرد. آبهاي نهرها و درياها

عطشت را فرونمي توانند نشاند، وقتي زندگي ديگر برايت پيامي ندارد

 و از  پديد

آوردن ضعيف ترين موج شعفي در دلت عاجز مانده است، وقتي، همچون ژنده

پيلي که دلش هواي تنهايي مي کند، از گله خويش کناره گرفتي و از انبوه شور و

شوق هاي ديگران خود را به گوشه خلوت جنگل کشاندي و تماشاگر جهان و

هرچه در آن مي گذرد شدي، ناگهان جهان و آنچه در آن مي گذرد دگرگونه

مي شود . رنگ ها ديگر و طرح ها ديگر و همه کائنات ديگر مي شوند

Ne zaman ki yeryüzü sofraları açlığını dindiremiyor,nehirlerin ve denizlerin suları senin susuzluğunu gideremiyorsa ,hayat  sana bir mesaj vermiyorsa  kalbinde en küçük bir sevgi dalgasını oluşturmaktan aciz kalıyorsa,

gönlü  yalnızlığı arzulayan ,yorgun bir fil gibi  kendi sürüsünden kenara çekilmiş ,başkalarının heyecan iştiyak ve çoşkularında kendini ormanın tenha bir köşesine atmış.Dünya ve dünyada olup bitenleri seyre dalmışşan.renkler başka   hayaller başka  bütün kainat  başka olur     

و تو ديگر

مي شوي و دردها و شوق ها و آرزوهايت ديگر و

" حرف ها "يت ديگر مي شود و

چهره ها همه ناشناس و تلاش ها همه بيهوده و زيستن ها همه عبث و گفتگوها همه

هذيان و تو مي ماني و بيگانگي و آرزوي آشنايي

sen başka olursun. Dertlerin, şevklerin ve arzuların başka,sözlerin başka bütün simalar yabancı çabalar hep boşuna bütün yaşam  abes ,konuşmalar hezeyan ve bir sen kalırsın, birde yabancılık ve tanışma arzusu

که بر قله بلندي که بر همه

کائنات اشراف دارد و همه چيز در پاي آن، حقير و دور و مبهم مي گذرد

Bütün kainatı gören yüksek bir tepede

her şey ayağının altında hakir, uzak  ve müphem geçer gider

تنها  ماندن طاقت فرسا است، نه مي تواني به ميان خلق فرود آيي و از آبشخور آلوده اي که بني آدم و مرغ و مور و ملخ بر گرد آن ازدحام کرده اند بنوشي

ne yalnız kalabilirsin,  takatsız bırakır.

nede insan oğlunun arasına inip çevresinde insanoğlunun , kuşun, karıncanın,  çekirkenin izdiham oluşturduğu kirli göletten içebilirsin

که در فهميدن

و احساس کردن راه بازگشت وجود ندارد، مي توان فراتر نرفت اما نمي توان فرود

آمد. و نه مي تواني در بالاي ابرها تنها و مجهول بماني که آنجا جا ي خداست و

بيكرانگي ملكو

öyleki anlamada ve hissetmede dönüş yolu yoktur.öteye gidemezsin aşağıya inemessin.ne bulutların üzerinde yalnız ve mechul kalabilirsin.ki orası tanrının yeridir.melekutun sınırsız alemi

احساس مي کند که دردها و شوق ها، شكوه ها و شگفتي ها آنچنان عظيم وسنگين شده اند که به تنهايي تاب کشيدنش را بر دوش هاي نازك احساس و تارهاي نرم خيالش ندارد

Dertler ,çoşkular,görkemler ve tuhaflıklar o kadar muazzam hale gelmiştir ki onları duygularının cılız omuzları ve hayallerinin yumuşak telleri üzerinde taşıyacak güce sahip olmadığını hisseder.

هر لحظه خبرهاي شگفت آوري مي رسد، بارش

وحي هاي غيبي

her an şaşırtıcı ilginc haberler gelir.gaybi vahyin yağışı

 تابش آفتابهاي بديع

bedi güneşlerin parıltısı

جوشش دردها و هجوم حرف ها و ... چه

رنج آور و هراس انگيز است که تنهايم

derdlerin kaynayışı, sözlerin hucumu….  

yalnız oluşum  ne çileli ve korku vericidir.

اينها همه سر در زمين فروبرده اند و در

آرامش گياهي و جست و خيزهاي جانوريشان فارغ اند

Bunlarda başlarını yere sokmuş.bitkiler gibi sukunet içindeler.canlılar .gibi sıçrayıp dururken huzur içindeler

کو کسي تا ببيند که  چه ها مي بينم؟

 بفهمد که چه ها مي کشم؟

 بگويم که چه خبرها است؟

neler gördüğümü görecek biri varmı?

neler çektiğimi anlayacak biri varmı ?

neler olduğunu anlatacağım biri varmı ?

http://www.masnavi.net/1/50/tur/4/2951/

mesnevi    4 kitap 

• • گفت موسی ای خداوند حساب ** نقش کردی باز چون کردی خراب
  • Musa dedi ki: Ey soru hesap gününün sahibi Tanrı,
  • yapıp düzdün, neden yine bozar yıkarsın?
  • نر و ماده نقش کردی جان‌فزا ** وانگهان ویران کنی این را چرا
  • Cana, canlar katan erler, dişiler yaratırsın...
  • sonra bunları yıkar, mahvedersin; neden?
  • گفت حق دانم که این پرسش ترا ** نیست از انکار و غفلت وز هوا
  • Tanrı dedi ki: Bu suali inkâr yüzünden,
  • yahut gafletle ve nefsine uyarak sormuyorsun, biliyorum.
  • ورنه تادیب و عتابت کردمی ** بهر این پرسش ترا آزردمی
  • Yoksa hoş görmez, gazap eder,
  • bu soru yüzünden seni incitirdim.
  • لیک می‌خواهی که در افعال ما ** باز جویی حکمت و سر بقا
  • Fakat bizim işlerimizdeki hikmetleri,
  • varlık sırlarını araştırıyorsun...
  • تا از آن واقف کنی مر عام را ** پخته گردانی بدین هر خام را
  • Bunu bilip sonra da halka bildirmek ve her ham kişiyi
  • bu suretle olgunlaştırmak istiyorsun.
  • قاصدا سایل شدی در کاشفی ** بر عوام ار چه که تو زان واقفی
  • Sen bunu biliyorsun ama halka da
  • bildirmek için sormaktasın.
  • زآنک نیم علم آمد این سال ** هر برونی را نباشد آن مجال
  • Çünkü bu sual yarı bilgidir. Hiç bilmeyen,
  • bu bilgiden dışarıda kalan bu soruyu soramaz.
  • هم سال از علم خیزد هم جواب ** هم‌چنانک خار و گل از خاک و آب
  • Sual de bilgiden doğar, cevap da...
  • nitekim diken de toprakla sudan biter, gül de!
  • هم ضلال از علم خیزد هم هدی ** هم‌چنانک تلخ و شیرین از ندا
  • Hem sapıklık bilgiden olur, hem doğru yolu buluş...
  • nitekim acı da rutubetten hâsıl olur, tatlı da!
  • ز آشنایی خیزد این بغض و ولا ** وز غذای خویش بود سقم و قوی
  • Bu nefret ve sevgi, aşinalıktan gelir...
  • hastalık da iyi gıdadan olur, kuvvet de!
  • مستفید اعجمی شد آن کلیم ** تا عجمیان را کند زین سر علیم
  • Tanrı Kelim’i de, acemilere bu sırrı bildirmek,
  • onları faydalandırmak için kendini acemi yaptı.
  • ما هم از وی اعجمی سازیم خویش ** پاسخش آریم چون بیگانه پیش
  • Bizde kendimizi ondan daha acemi yapalım da
  • bilmez gibi cevabını dinleyelim.
  • خرفروشان خصم یکدیگر شدند ** تا کلید قفل آن عقد آمدند
  • Eşek satanlar, o satışın anahtarını elde etmek için
  • birbirlerine âdeta düşman olurlar, çekişir dururlar.
  • پس بفرمودش خدا ای ذولباب ** چون بپرسیدی بیا بشنو جواب
  • Tanrı buyurdu ki: Ey akıl sahibi Musa,
  • madem ki sordun gel de cevabını duy.
  • موسیا تخمی بکار اندر زمین ** تا تو خود هم وا دهی انصاف این
  • Ey Musa, yere bir tohum ek de bunun sırrını anla,
  • insafa gel!
  • چونک موسی کشت و شد کشتش تمام ** خوشه‌هااش یافت خوبی و نظام
  • Musa tohum ekti, ekin bitti,
  • kemale gelip başaklandı, güzelce, düzgünce yetişti...
  • داس بگرفت و مر آن را می‌برید ** پس ندا از غیب در گوشش رسید
  • Orağı alıp biçmeye başladı. Gaybtan kulağına bir ses geldi:
  • که چرا کشتی کنی و پروری ** چون کمالی یافت آن را می‌بری
  • Neden ekiyor, besliyorsun da kemale gelince kesiyor,
  • biçiyorsun?
  • گفت یا رب زان کنم ویران و پست ** که درینجا دانه هست و کاه هست
  • Musa dedi ki: Yarabbi, burada tane de var saman da...
  • onun için kesiyorum.
  • دانه لایق نیست درانبار کاه ** کاه در انبار گندم هم تباه
  • Çünkü tanenin saman ambarına konması lâyık değil...
  • saman da buğday ambarına konursa yazık olur!
  • نیست حکمت این دو را آمیختن ** فرق واجب می‌کند در بیختن
  • Bu ikisini karıştırmak hikmete uygun olamaz.
  • Mutlaka elerken ayırt etmek lâzım.
  • گفت این دانش تو از کی یافتی ** که به دانش بیدری بر ساختی
  • Tanrı dedi ki: Bu bilgiyi sen kimden aldın da
  • bir harman meydana getiriyorsun?
  • گفت تمییزم تو دادی ای خدا ** گفت پس تمییز چون نبود مرا
  • Musa,Tanrım bana bu temyizi sen verdin dedi...
  • Tanrı dedi ki: Öyleyse bende nasıl olur da temyiz olmaz?
  • در خلایق روحهای پاک هست ** روحهای تیره‌ی گلناک هست
  • Halk arasında temiz ruhlar da var,
  • topraklara bulanmış kara ruhlar da.
  • این صدفها نیست در یک مرتبه ** در یکی درست و در دیگر شبه
  • Bu sedeflerin hepsi bir değil... birisinde inci var,
  • öbüründe boncuk!
  • واجبست اظهار این نیک و تباه ** هم‌چنانک اظهار گندمها ز کاه
  • Buğdayları samandan ayırmak nasıl lâzımsa
  • bu iyiyi de kötüyü de ayırmak vâcip.
  • بهر اظهارست این خلق جهان ** تا نماند گنج حکمتها نهان
  • Bu âlem halkı, hikmet hazineleri gizli kalmasın,
  • meydana çıksın diye yaratılmıştır.
  • کنت کنزا کنت مخفیا شنو ** جوهر خود گم مکن اظهار شو
  • Ben bir hazineydim dedi Tanrı, hem de gizli...
  • bunu duy da cevherini kaybetme, meydana çıkar!
  • بیان آنک روح حیوانی و عقل جز وی و وهم و خیال
  • بر مثال دوغند و روح کی باقیست
  • درین دوغ هم‌چون روغن پنهانست
  • Hayvani ruhla cüz’i akıl,vehim ve hayal ayrana benzer..
  • bakî olan ruhsa bu ayranda gizli olan yağa
  • جوهر صدقت خفی شد در دروغ ** هم‌چو طعم روغن اندر طعم دوغ
  • Ayran içinde yağ nasıl gizliyse,
  • doğruluk cevherinde yalan da gizlidir.
  • آن دروغت این تن فانی بود ** راستت آن جان ربانی بود
  • O yalanın, şu fâni tendir...
  • doğrun da Tanrıya mensup olan can!
  • سالها این دوغ تن پیدا و فاش ** روغن جان اندرو فانی و لاش
  • Yıllardır şu ten ayranı meydandadır da
  • can yağı onda fâni ve değersiz bir hale gelmiştir.
  • تا فرستد حق رسولی بنده‌ای ** دوغ را در خمره جنباننده‌ای
  • Nihayet Tanrı, bir elçi kulunu,
  • ayranı yayığa koyup döven birisini gönderir de,
  • تا بجنباند به هنجار و به فن ** تا بدانم من که پنهان بود من
  • Bende bir ben gizli olduğunu bileyim diye
  • sıfatla hünerle o yayığı döver.
  • یا کلام بنده‌ای کان جزو اوست ** در رود در گوش او کو وحی جوست
  • Yahut da zatından âdeta bir cüz olan bir kulunun
  • sözünü izhar eder de o söz,
  • vahiy arayan kişinin kulağına girer.
  • اذن ممن وحی ما را واعیست ** آنچنان گوشی قرین داعیست
  • Müminin kulağı, vahyimizi kavrar, beller...
  • öyle kulak, insanı Hakk’a davet edenin eşidir, arkadaşıdır.
  • هم‌چنانک گوش طفل از گفت مام ** پر شود ناطق شود او درکلام
  • Âdeta çocuğun kulağına benzer;
  • anasının sözleriyle dolar da söze başlar, konuşur.
  • ور نباشد طفل را گوش رشد ** گفت مادر نشنود گنگی شود
  • Çocukta anlayan bir kulak olmazsa
  • anasının sözünü duymaz, dilsiz olur.
  • دایما هر کر اصلی گنگ بود ** ناطق آنکس شد که از مادر شنود
  • Anadan doğma sağır, daima dilsizdir de...
  • söyleyen kişi, sözü önce anasından duymuştur.
  • دانک گوش کر و گنگ از آفتیست ** که پذیرای دم و تعلیم نیست
  • Bil ki sağır ve dilsizin kulağı, âfetlerden bir âfettir..
  • ne söz dinlemeye kabiliyeti vardır, ne de bellemeye.
  • آنک بی‌تعلیم بد ناطق خداست ** که صفات او ز علتها جداست
  • Belletilmeden söyleyen Tanrıdır,
  • çünkü onun sıfatları, sebeplerden ayrıdır.
  • یا چو آدم کرده تلقینش خدا ** بی‌حجاب مادر و دایه و ازا
  • Yahut Âdem gibi ana ve dadı hicabı olmaksızın
  • Tanrı telkini ile söyler.
  • یا مسیحی که به تعلیم ودود ** در ولادت ناطق آمد در وجود
  • Yahut da Tanrı belletmesiyle Mesih gibi doğar doğmaz konuşur.
  • از برای دفع تهمت در ولاد ** که نزادست از زنا و از فساد
  • Doğuşundaki zina ve fesat töhmetlerini reddetmek,
  • zinadan doğmadığını anlatmak için dile gelir.
  • جنبشی بایست اندر اجتهاد ** تا که دوغ آن روغن از دل باز داد
  • Çalışmada bir hareket gerek ki ayran,
  • gönüldeki yağdan ayrılsın!
  • روغن اندر دوغ باشد چون عدم ** دوغ در هستی برآورده علم
  • Yağ, ayran içinde âdeta yok gibidir de ayran,
  • varlık alemine bayrak dikmiştir.
  • آنک هستت می‌نماید هست پوست ** وآنک فانی می‌نماید اصل اوست
  • Sen de var olarak görünen deriden ibarettir...
  • fâni görünen yok mu?Asıl var olan odur işte!
  • دوغ روغن ناگرفتست و کهن ** تا بنگزینی بنه خرجش مکن
  • Yağlanmamış, eskimemiş ayranın varsa
  • dövüp yağını çıkarmadıkça sakın harcama!
  • هین بگردانش به دانش دست دست ** تا نماید آنچ پنهان کرده است
  • Hemen onu bilgiyle elden ele alarak döndüre
  • dur da gizlendiğini meydana çıkarsın.
  • زآنک این فانی دلیل باقیست ** لابه‌ی مستان دلیل ساقیست
  • Çünkü bu fâni olan şey, bakînin delilidir...
  • nitekim sarhoşların yalvarmaları da sâkiye delildir!
  • 
    
•